Tagarchief: Spoerri

Spoerri Daniel

Daniel_SpoerriDe Roemeens-Zwitserse beeldende kunstenaar Daniel Spoerri, pseudoniem voor Daniel Isaac Feinstein, werd in 1930 geboren in het Roemeense Galati. Aanvankelijk was hij voorbestemd om missionaris te worden. Maar Spoerri had het zo niet begrepen. In 1942 imigreert hij naar Zwitserland en van 1950 tot 1954 gaat hij een opleiding als danser volgen. Hij was uiterst talentrijk en daardoor ook succesvol als danser, mimespeler en choreograaf.
Van 1955 tot 1957 was hij eerste danser bij de Opera van Bern. In 1957 werd hij assistent van K. Bremer bij het theater van Darmstadt.
In deze periode schrijft Daniel Spoerri eveneens bijdragen over experimenteel theater.

Later werd hij objectkunstenaar en een van de voornaamste vertegenwoordigers van het nieuw realisme.
In 1959 verhuist hij naar Parijs en tekent in 1960, gedreven door de onvermijdelijke Pierre Restany, het manifest als medeoprichter van de nieuwe realisten.

Hij begint er zijn ‘trap pictures’, (‘tableaux-pièges’), waarin hij objecten die willekeurig op hun ondergrond, zoals een tafel, bevestigt en tot kunstwerk verheft. De enige verandering die hij meestal aanbrengt is, dat hij het vlak waarop de voorwerpen zich bevinden, in plaats van horizontaal verticaal opstelt. Daarnaast maakte hij ‘eat art’ (kunststukken in suiker, cake, chocolade, enz.), waarmee hij de vergankelijkheid van het kunstwerk aan de orde wilde stellen.

spoerri_ internet RGBDaniel Spoerri hing ook regelmatig rond op de Marché aux Puces. Daar had je mensen die op tapijtjes een hoop ouwe rommel aanboden. Dan kocht hij het hele zootje op, haalde een busje lijm uit zijn zak en plakte alles vast. Dat ging dan zo in zijn deux-chevaux, een bescheiden wagentje waarmee hij zich meestal verplaatste.
In 1961 kreeg hij zijn eerste ‘one man show’ in Galleria Schwarz te Milaan, en wordt hij gevraagd voor de tentoonstelling ‘The Art of Assemblages’ in New York.

Hij werd in 1963 tegelijk befaamd en berucht omwille van zijn Menus-pièges: twaalf dagen werd het publiek in de Parijse Galerie J. uiteenlopende menu’s voorgezet, samengesteld door verschillende kunstenaars en schrijvers, variërend van exotische heerlijkheden tot broodsoep (in de Franse volksmond menu prison). table spoerri

Na afloop fixeerde Spoerri de resten van de dis op het tafellaken en hing dat vervolgens als schilderij aan de muur. Het werd een heuse fluxus toestand. In de bediening zette hij dan bijvoorbeeld de beroemde kunstcriticus en kunstgoeroe, Pierre Restany. Zat je te eten en riep je kelner Pierre, kwam dan opeens Daniel Spoerri langs en zei: ‘Afblijven!’ Roerde in zijn lijmpot en kleefde alles vast, fixeerde de resten en weer was een table piège klaar. In Düsseldorf opent hij in 1968 zijn eigen ‘Eat Art Restaurant’ en geeft het tijdschrift ‘Eat Art Edition’ uit.
Voor hem was het in realiteit het fixeren van een moment. Une tranche de vie. Een momentopname.
Spoerri erkent het toeval als een belangrijk uitgangspunt voor zijn werk. In de jaren 70 ging hij zelf de exclusieve gerechten bereiden. De gasten konden na het diner hun tafel met overblijfselen door Spoerri tot kunstwerk laten vereeuwigen…

Vanaf 1970 gaat Spoerri meer en meer op zoek naar voorwerpen die reeds een eigen bestaan hebben doorgemaakt. Voorwerpen met een mooie patina van de tijd. Niet alleen op rommelmarkten, maar overal waar het toeval hem brengt, kijkt Spoerri uit naar objecten die hem aanspreken en die op zichzelf al een verhaal vertellen.
Spoerri ontsluit de schoonheid van de voorwerpen en assembleert stukken die ergens een gezamenlijk verleden zouden kunnen geleid hebben. Met andere woorden, zou er ergens een rode draad bestaan, een “intrigue”. Of nog beter een mysterieuze alchimie tussen de verschillende objecten. Het samenbrengen van de objecten lijkt misschien maar een kleine ingreep, maar daar zit juist de kunst. Eerst het zoeken, dan het samenbrengen van de gevonden stukken met een gemeenschappelijk verhaal en tenslotte het assembleren van de objecten op de meest geslaagde wijze. Volgens hem wordt het object pas mooi, als het buiten zijn gebruik wordt gezet. Door het samenbrengen van die objecten verliezen ze uiteraard hun functie. Een mooi vb. daarvan is de genetische keten die hij realiseerde in 2002. Een 250 m lange keten van op de rommelmarkt gevonden objecten. Van porseleinen kopjes tot een opgezette kat. Soms nemen die assemblages wel eens een dramatische wending. Zie “Criminal Invistigations” van 1976, waarbij hij met krantenartikels, foto’s en wapens werkt. Spoerri is ook gefascineerd door protheses, lenzen, dieren en bont, kortom het lichaam, alles wat leeft of dood is. De laatste jaren laat Spoerri vaak zijn assemblages gieten in brons. Het gieten in brons heeft als voordeel, éénheid te verschaffen aan het werk. Het “samensmelten” van het geheel. Het laat hem eveneens toe zijn sculpturen in open lucht te presenteren wat voordien door gebruik van niet weerbestendige materiaal moeilijk was. Spoerri houdt van het toeval en daarom is hij alles behalve minutieus over de juistheid van de geut ten opzichte van het te gieten object, of beter gezegd de sculptuur wint aan intensiteit door toeval of ongevallen bij het gieten.

Daniel-Spoerri,-Rekonstruktion-des-Chambres-No.-13, Gal. Ketterer

Daniel-Spoerri,-Rekonstruktion-des-Chambres-No.-13, Gal. Ketterer

Spoerri draagt geen boodschap uit, levert er geen gebruiksaanwijzing bij. Hij voert een dialoog met de afbeeldingen, geeft zijn waanvoorstellingen de vrije loop, wist vervolgens de sporen uit om een dwaalspoor uit te zetten. «Ik wil dat de beschouwer mijn werk binnenstapt en er een verhaal rond vertelt, dat hij met behulp van de eigen logica van het ene voorwerp naar het andere kan overgaan. Maar op een gegeven ogenblik moet de beschouwer de draad van het verhaal kwijt raken zodat hij gedwongen is naar zijn vertrekpunt terug te keren… Van daar vertrekt hij opnieuw, met dezelfde elementen, voor een nieuwe interpretatie.»
Met enige goede wil kunnen we die ontbijttafels lezen als relieken van een – zij het dan alledaagse in plaats van memorabele – gebeurtenis. Ze roepen dan de voorstelling op van wat er aan is voorafgegaan. De reële objecten gaan daarbij deel uitmaken van een omvattend geheel waarbij werkelijkheid en voorstelling worden vermengd.